ایجاد فناوری ساخت « ایمپلنت دندانی بر پايه آلياژهای زیرکنیمی بومی »

پایگاه اطلاع رسانی ایران رصد، به گزارش خبرگزاری علم و فناوری، فناوری ساخت «ایمپلنت دندانی بر پايه آلياژهای زیرکنیمی بومی» برای اولین بار در جهان به دست دانشمند ایرانی «محسن صراف عضو هیات علمی گروه مهندسی پزشکی دانشگاه اصفهان» ایجاد شد، این دستاورد پایان بيش از یک دهه آزمون‌های درون تن بر پايه مدل‌های حيوانی است.

ایده خودکفایی در زمينه توليد آلياژهای با گريد پزشکی در کنار مستندات علمی بدست آمده در یک دوره پژوهش ده ساله به همراه بررسی‌های زيست سازگاری و عملکردی بر پايه کاشت اين نوع ايمپلنت در نمونه‌های حيوانی توسط تيم تحقيقاتی دکتر محسن صراف، امروز کشور ما را جزوه معدود کشورهای دارنده چرخه کامل فناوری ساخت ايمپلنت‌های دندانی قرار داده است.

گفتگوی با دکتر محسن صراف

اين دانشمند بسيجی که در کنار فعاليت‌های علمی بيش از سه دهه مسئوليت و فرماندهی پايگاه‌های بسيح را نيز در کارنامه خود دارد در گفتگو با خبرنگار این خبرگزاری با اشاره به این که نياز امروز جامعه ايجاد حس خودباوريی و ريل‌گذاری در جهت تحقق پيشرفت و قدرت ملی است، وظيفه دانشمندان و اساتيد دانشگاه‌ها را تربيت نسلی با انگيزه و جهادگر در تمامی عرصه‌هايی علمی و فنی عنوان کرد تا در گام دوم انقلاب اسلامی با ايجاد جنبش جهاد علمی، راه را براي تحقق تمدن نوين اسلامی هموار نمايند.

وی افزود: در طول دوران خدمت در دانشگاه نیز با شناسايی دقيق گلوگاهها و وابستگیها و محدوديت‌های کشور در حوزه مهندسی پزشکی، تقريبا تمامی پروژه‌ها و رساله‌های دانشجويان ارشد و دکتری را بر پايه رفع اين موارد تعريف نموده تا بر اساس اين تحقيقات فناوری‌های مورد نياز کشور را بومی سازی و متخصصين تراز اين حوزه را در کشور تربيت نمايد.

ایده اختراع «ایمپلنت دندانی زیرکنیومی» چه بوده، چگونه و چه مدت طول کشید تا این دستاورد حاصل شود

عضو هیات علمی گروه مهندسی پزشکی دانشگاه اصفهان با اشاره به موضوع این مصاحبه:  «اختراع ایمپلنت دندانی زیرکنیومی»، گفت: ایده ساخت ایمپلنت‌های زیر کنیومی از آنجایی شروع شد که ما در سال‌های اخير بدليل تمايل بيماران به استفاده از کاشتنی‌های دندانی، با حجم وسيعی از واردات و خروج ارز از کشور روبه‌رو هستيم که بار سنگينی را به اقتصاد کشور تحميل نموده است که متاسفانه افزايش قيمت ارز در چند سال اخير هزينه تمام شده يک کاشتنی دندانی را سرسام‌آور نموده به طوری‌که بسياری از بيماران از عهده پرداخت هزينه‌های آن بر نمی‌آيند، واحدهای توليد داخل نيز بدليل وابستگی جدی به مواد اوليه عملاَ تاثير قابل توجهی در تعديل قيمت اين کالا نتوانستند بگذارند و يا بدليل تحريم‌ها به دليل عدم توفيق واردات تعطيل شده‌اند.

دکتر صراف ادامه داد: این نیاز احساس شد که ما باید روی پایه آلیاژهایی گريد پزشکی که بعنوان ایمپیلنت‌های فلزی در داخل بدن قابل استفاده باشند و در مقايسه با آلياژهای مرسوم دنيا، دوام، عمر و زيست‌سازگاری بيشتری داشته باشتند تمرکز نمائيم تا عوامل خارجي در آينده تاثيری بر توليد اين محصول استراتژيک نداشته باشند.

 این استاد دانشگاه با تاکید بر این که البته برای دستیابی به این فناوری دلایل علمی قویی هم وجود داشت، اظهار کرد:

آلیاژهایی که بصورت مرسوم در دنیا استفاده میشود بخصوص برای ایمپیلنت‌های دندانی آلیازهای تیتانیومی یا خود تیتانیوم خالص تجاری است که سال‌هاست در دنيا و توسط شرکت‌های بزرگ ايمپلنت‌سازی مورد استفاده قرار می‌گيرند.

صراف عنوان کرد: براساس مطالعاتی که ما انجام دادیم مشخص شد که درصدی از ايمپلنت‌های دندانی صرف نظر از شرکت و کشور سازنده به دلیل خصوصیات خود تیتانیوم و آلياژهای آن دچار عيوبی می‌شوند که بعضاً با بروز التهاب‌های حاد و مزمن در بافت فک بيماران در دراز‌مدت  همراه است، در ضمن خوردگی آنها در داخل بدن و يا سایش آنها در بافت‌های مختلف ایجاد التهاب‌های خیلی شدیدی می‌کند که بعد از مدتی خارج نمودن آنها با عمل‌های جراحی دشوار، يک الزام و ضرورت می‌شود که طبیعتاً مستلزم تحميل هزینه‌های گزاف به بيماران و ايجاد ريسک خطر جدی برای سلامتی بیماران است.

وی تصریح کرد: حدود یک دهه بر پايه حل معضلات اشاره شده ايده‌پردازی و کار پژوهش ميدانی انجام شد ‌و با توجه به حساسیت موادی که در داخل بدن به عنوان کاشتنی استفاده میشوند مجبور بوديم تا مداخلات بافتی، خونی، ژنتیکی و سرطان‌زایی را مورد بررسی قرار دهيم.

عضو هیات علمی گروه مهندسی پزشکی دانشگاه اصفهان، تصریح کرد:

در یکی از آلیاژها که کاربرد دو گانه در صنعت پزشکی و هسته‌ای دارد نتايج بسيار مطلوب بود و خوشبختانه با توجه به زير ساخت صنعت در اين حوزه، آلیاژ مورد نظر طراحی و جهت ساخت ايمپلنت‌های دندانی مورد استفاده قرار گرفت.

وی ادامه داد: در فاز نهايی هم تمرکز‌مان را بر روی ارزیابی‌های زیستی و بیولوژیک به کمک مدل‌های حیوانی قرار داديم که نزدیک به یک دهه اینها در بدن نمونه‌های حيوانی کاشته شدند. اخیراَ پس از گذشت یک دهه داده‌های بدست آمده از مطالعات پاتولوژیکی و بافت‌شناسی نشان داد که در طول این مدت طولانی خوشبختانه هيچ گونه عارضه موضعی و سيستمی بوجود نيامده و اين نتايج، سرآغاز ورود کشور به عرصه توليد و طراحی آلياژهای بومی با گريد پزشکی میباشد.

صراف با بیان این که نتایج در رویداهای علمی مختلفی ارائه شده، گفت: اخیرا هم در جشنواره بین‌المللی ایده و اختراع خیام، اين طرح مورد توجه داوران و صاحب‌نظران اين حوزه قرار گرقت و حائز رتبه گرديد که نتايج زحمات تيم‌های مرتبط با اين ايده و طرح بود.

وی تصریح کرد: مباحث خود آلیاژ را با توجه به این که در مرحله پتنت قرار دارد، در آینده ارائه خواهیم کرد.

این خادم بسیج بیان کرد: عنوانی که برای این دستاورد در نظر گرفتیم «طراحی و ساخت ایمپلنت‌های دندانی بومی کشور است» عنوان ملی برای آن انتخاب کردیم چون این فناوری به صورت انحصاری از صفر تا صد در داخل کشور طراحی، تولید و ساخته می‌شود.

صراف ادامه داد: به زودی دستاورد فوق بعد از تاييد و صدور مجوزهای نهادهای نظارتی با همت فعالين صنعت، وارد عرصه تولید انبوه خواهد شد وانشا… ظرف سال آينده مردم بتوانند به صورت ملموس، تبدیل دانش به يک فناوری قابل عرضه که توسط دانشمندان جوان بسيجي بدست آمده را احساس نمايند.

به اميد خدا، هموطنان شريف ما ثمرات علمی و فن آوری انقلاب اسلامی و واژه علم نافع را که يکي از مصاديق دانشگاه تراز انقلاب اسلامی است و در مرز دانش جهان قرار دارد را يکي پس از ديگری در گام دوم انقلاب اسلامی نظاره‌گرخواهند بود.

این استاد دانشگاه اصفهان تصریح کرد: قطعا توليد صنعتی ايمپلنت‌هاي دندانی فوق که بر پايه آلیاژ مدیکال‌گرید بومی خواهد بود از نظر عمر و هزينه تمام شده بسيار رقابتی و دارای ارزش افزوده قابل توجهی براي کشور نيز میباشد.

لطفا درخصوص اشتغال‌زایی، میزان خودکفایی و قیمت نسبت به نمونه خارجی و این که پیش‌‌بینی می‌کنید در طی چه مدت زمانی تولید انبوه این دستاورد بتواند محقق شود؟، توضیحات لازم را بفرمایید.

عضو هیات علمی گروه مهندسی پزشکی دانشگاه اصفهان، تصریح کرد: طبیعتا اگر صنعت هم پای کار بیاید ظرف يک دوره ۶ ماه می‌توانیم فناوری را به تولید انبوه برسانیم و البته دولت هم با رعايت قوانين حذف مجوزهای واردات اميدوارم هستيم پشتيبانی از اين فن‌آوری بومی بعمل آورد. اشتغال‌زایی مستقیم و غیر‌مستقیمی حدود ۲۵۰۰ نفر در کشور را پيش‌بينی میکنيم که البته اين فرصت‌های شغلی با هیچ نوع محدودیت یا تحریمی قابل آسيب ديدن هم نخواهند بود.

 وی گفت:

پیش‌بینی ما این است که اگر به مرحله تولید صنعتی برسد بین یک سوم تا یک پنجم نمونه‌های ایمپلینت‌های خارجی قیمت خواهد داشت که طبیعتا صرفه آن در هزینه‌های درمان و ترمیم بخصوص در حوزه دندانی که الان خیلی مشکل داریم و هزینه زیادی را به سبد خانوار ما تحمیل می‌کند چشمگير است.

ده سال پیوسته روی این دستاورد کارشده/در یک دوره ۶ ماهه می‌توانیم وارد بازار ‌کنیم

وی با تاکید بر لزوم همکاری‌های خوب برای تولید انبوه، تصریح کرد: ده سال است که بصورت پیوسته روی این فناوری کار می‌شود عملا خیلی از موارد را انجام داده‌ایم، و سطح دسترسی فن‌آوری آن در مرحله تجاري‌سازی است و عملاً دانشی است که تبدیل به فناوری قابل عرضه رسيده، داراي نمونه‌های اولیه با تست عملکرد است و تقریبا ۷۰ درصد کار تکمیل شده اگر صنعت پای کار بيايد، نهایتا در یک دوره ۶ ماهه و البته بعد از کسب مجوزات، محصولات را وارد بازار می‌کنیم و زمینه صادرات را هم با کمک تجار و بازرگانان فراهم خواهيم کرد.

چه کشورهایی در منطقه ایمپلنت‌های دندانی را تولید می‌کنند

صراف گفت: در منطقه غرب آسیا تولید کننده‌ای نداریم اگر تولید کننده‌ای هم باشد فناوری‌هایی که استفاده می‌شود بر پایه این آلیاژ نیست. در کشور خودمان هم واحدهای تولید کننده ایمپلنت داریم منتها مسئله اساسی همه آنها وابستگی به مواد پایه و اولیه با گريد پزشکی است؛ حُسنی که این طرح دارد این است که ما را در زمینه فن آوری صددرصد خودکفا و صاحب يک صنعت نوين بومی نموده است.

وی خاطرنشان کرد: نمونه این نوع ايمپلنت دندانی در دنیا وجود ندارد و در کشور هم  برای اولین بار است که بعنوان ایمپیلنت دندانی ارائه می‌گردد.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: امیدواریم که با تحول در نگاه متوليان امر دانش و پژوهش کشور، مسير دانشگاه‌ها با درک شرايط کشور  به سمت رفع نيازهای اساسی کشور و دستيابی به دانش، علوم و فن آوریهای قابل استفاده متمايل شود. قطعا هم مردم و هم صنعت هم با اين تغيير نگرش همراهی و همدلی خواهند نمود.

به نظر شما با سبقه چند دهه فعالیت در بسیج نقش بسیج در مبحث علم و فناوری چگونه کارساز است؟

وی بیان کرد:

از زمانی که وارد دانشگاه شدم با همین نیت به مسائل علمی حوزه تخصصی‌ام ورود کرده‌ام. در اين راه هم سعی شد تا یک گفتمان جدیدی را در حوزه مهندسی پزشکی که حوزه تخصصی بنده است پايه‌گذاری نمائيم.در قدم نخست، توجه زيادی به ايجاد جاذبه و فرهنگ کار علمی جهادی براي رفع محدوديت‌ها و وابستگی‌ها در بين دانشجويانم نمودم که تشکيل تيم‌های دانشجويی جهاد علمی از مصاديق آن می‌باشد. ثانيا با شناخت مسئولانه نيازهای کشور در حوزه تخصصي‌ام و به‌دور از انتظارات مادی، ظرفيت‌های دانشگاه را با تکيه بر همان روحيه بسيجی به  سمت رفع آن نيازها به کار گرفته‌ام.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد:

 باور دارم که رمز رسيدن به اهداف متعالی انقلاب در حوزه علمی و فنی اولا توکل به خدا، ثانيا تبعيت از ولی و رهنمودهای رهبر عزيزمان و ثالثا جهاد، صبر و استقامت و اميد بخشی به نسل جوان دانشجو است، که در اين مورد نياز به فرهنگ‌سازی و عموميت‌بخشی در تمامی ارکان دانشگاه‌ها داريم

وی تاکید کرد: دولت نيز بايد به رسالت خود در تدوين و اجراي سياست‌های علمی و فني مبتنی بر پايه رفع وابستگی‌ها اهتمام عالمانه و جدی تری داشته باشد.

صراف اظهار کرد: الحمدالله بدنه دانشگاه‌ها امروز آماده جهش علمی و فن‌آوری است اما هنوز گفتمان و نرم افزار آن که می‌بايست توسط متوليان اين امر تدوين و به اجرا گذاشته شود محقق نشده که البته ورود موثر اساتيد بسيجی و دغدغه‌مند به عرصه سياست‌گذاری و فرهنگ‌سازی اين مشکل را نيز حل خواهد کرد و به لطف خون شهدا، رهنمودهای رهبر فرزانه انقلاب و ايثار مجاهدان انقلاب اسلامي پيشرفت علمی کشور زمينه‌ساز تحقق تمدن نوين اسلامی در کوتاه‌ترين زمان را محقق خواهد نمود.