دنبالهدار «برناردینلی-برنشتاین (BB)» بزرگترین دنبالهدار کشف شده به ستارهشناسان در شناسایی ساختار آن کمک میکند و احتمالا شرایط عالم در زمان شکلگیری منظومهشمسی چطور بوده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی ایران رصد، .دنبالهدار «برناردینلی-برنشتاین (BB)» بزرگترین دنبالهدار کشف شده تا کنون، مدتها قبل از تصور ما فعال بوده است، مطالعه جدید ستارهشناسان دانشگاه مریلند گویای این مسئله است. به این معنی که یخ درون آن در حال تبخیر شدن است و پوششی از غبار و بخار را تشکیل میدهد که به عنوان دنباله ستاره شناخته میشود. پیش از این تنها یک دنبالهدار فعال دورتر از خورشید مشاهده شده است که بسیار کوچکتر از BB بود.
«تونی فارنهام» دانشمند پژوهشی در درپارتمان نجوم UMD و نویسنده اصلی این مطالعه میگوید: « فاصله ستارههای دنبالهدار فعال که تاکنون رصد کردهایم، در این مشاهدات افزایش یافت و ما قادر بودیم ستارههای دورتری را رصد کنیم. دانستن زمانی که یک دنبالهدار فعال میشود، کلید درک این است که از چه چیزی ساخته شده است. دنبالهدارها اغلب گلولههای برفی کثیف و یا گلولههای کثیف یخی نامیده میشوند.
آنها مجموعهای از غبار و یخ هستند که از شکلگیری منظومهشمسی باقی ماندهاند. هنگامی که یک دنبالهدار در حال گردش به نزدیکترین نقطه خود به خورشید نزدیک میشود، گرم میشود و یخها شروع به بخار شدن میکنند پوششی به نام «گیسو» (Coma) تشکیل میدهد که باعث میشود یک دنبالهدار فعال باشد.. میزان گرما برای شروع تبخیر بستگی به نوع یخ دارد که میتواند آب، یخ کربن دیاکسید یا یخ کربن مونواکسید باشد.»
کشف دنباله دار برناردینلی-برنشتاین
دانشمندان برای اولین بار دنبالهدار BB را در ژوئن ۲۰۲۱ با استفاده از دادههای انرژی تاریک کشف کردند. این بررسی هسته درخشان دنبالهدار را ثبت کرد، اما وضوح کافی برای آشکار کردن پوشش غبار و یخی که هنگام فعال شدن دنبالهدار ایجاد میشود، نداشت. این دنبالهدار با عرض ۱۰۰ کیلومتر، بزرگترین دنبالهداری است که تاکنون کشف شده است. (میانگین عرض دنباله دارها یک کیلومتر است.)
فارنهام و همکارانش با جمعآوری هزاران تصویر از این دنباله دار از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، افزایش کنتراست تصاویر و لایهبندی کردن آنها، حذف لکههای اشتباه از تصاویر و قرار دادن فریمهای مختلف درکنار یکدیگر موفق شدند درخشش مهآلود گرد و غبار اطراف BB را مشاهده کنند. بدین ترتیب فعال بودن این دنبالهدار ثبت شد.
فارنهام گفت: « ما فرض میکنیم دنبالهدار حتی دورتر از این فاصله نیز فعال بوده است. اما در حقیقت ما قبل از این را نمیتوانیم رصد کنیم. چیزی که ما هنوز نمیدانیم این است که آیا نقطهای وجود دارد که بتوانیم قبل از فعال شدن دنبالهدار را ببینیم یا خیر.»
ویژگیهای دنبالهدار
تجزیهوتحلیل دقیقتر نشان داد که این جرم حرکتی سریع از میان «ابر اورت» (Oort Cloud) دارد و بهنظر میرسد که به سمت ما حرکت میکند. یک دم درخشان یا «گیسو» (Coma) هم در پشت این جرم وجود دارد .این موضوع نشانهای واضح از یک دنباله دار یخی است که به منظومهی شمسی داخلی که نسبتا گرم است نزدیک میشود.
دنباله دارها تا زمانی که به گرمای خورشید نزدیک نشوند، مواد زیادی از خود منتشر نمیکنند. با این وجود بهنظر میرسد که برناردینلی-برنشتاین غنی از مواد گازی فراری است که حتی در فضای بسیار سرد فراتر از نپتون هم با نور ضعیف خورشید، شروع به تصعید میکنند. یافتههای تلسکوپ «تس» (TESS) نشان داد که این دنبالهدار باید دمی بسیار عظیم و پراکنده داشته باشد.
با مطالعهی بیشتر، اکنون پژوهشگران برآورد تازهای از مسیر سفر دنبالهدار دارند. طبق بررسیها این جرم عظیم هیچ خطری برای زمین ندارد. هماکنون برناردینلی-برنشتاین در فاصلهای حدود ۲۹ برابر فاصلهی زمین و خورشید یا ۲۹ واحد نجومی (AU) است. در دههی آینده با نزدیک شدن به بخش داخلی منظومهی شمسی در حالی که از زیر صفحهی مداری سیارات نزدیک میشود، همچنان درخشانتر خواهد شد.
به گفتهی پژوهشگران نزدیکترین فاصلهی BB با زمین در ۲۱ ژانویهی سال ۲۰۳۱ (۱ بهمن ۱۴۰۹) روی میدهد که دنبالهدار در فاصلهی ۱۰٫۹۷ واحد نجومی از خورشید (۱٫۶ میلیارد کیلومتر) حرکت میکند و کمی دورتر از مدار زحل خواهد بود.
این یافته به ستارهشناسان کمک میکند تا مشخص کنند BB از چه چیزی ساخته شده است و احتمالا شرایط عالم در زمان شکلگیری منظومهشمسی چطور بوده است. این یافته در مجله علوم سیارهای در ۲۹ نوامبر ۲۰۲۱ به چاپ رسیده است.
space/
انتشار شواهد کشف نخستین سیاره فراخورشیدی توسط اخترشناسان آمریکایی